Przejdź do treści
Dzisiaj coraz częściej możemy zauważyć, że firmy i przedsiębiorstwa zmieniają podejście do środowiska naturalnego i starają się, aby ich działalność była mniej obciążająca dla naszej planety.
Świadomość ludzi o kryzysie środowiskowym cały czas rośnie dlatego pojawiają się nowe sposoby na to, aby jak najbardziej zminimalizować negatywny wpływ gospodarki na naszą planetę. Kluczowa może okazać się zmiana myślenia o tym czym są opakowania.
Czym dzisiaj jest opakowanie?
Opakowanie, czyli wizytówka twojej firmy
Od jakiegoś czasu opakowanie przestało być jedynie ochroną dla produktu lub narzędziem umożliwiającym jego transport. Pełni ono o wiele więcej funkcji. Opakowanie ma być estetyczne, przyciągać uwagę konsumenta, nie raz jest też nośnikiem najważniejszych informacji o danym produkcie. Krótko mówiąc dobrze zaprojektowane opakowanie pełni niemałą rolę w procesach sprzedaży, komunikacji i marketingu. Jest to po prostu wizytówka firmy.
Nic dziwnego, że marki zaczęły przykładać do nich tak dużą wagę. Można powiedzieć, że projektowanie opakowań i design opakowań stały się narzędziami do "walki" o klientów. Ich wygląd to podstawa. Piękne materiały, odpowiednie projektowanie graficzne, wykończenia no i oczywiście logo firmy. Wszystko to przyciąga uwagę klientów i oddziałuje na ich emocje, aby ostatecznie zachęcić ich do kupna danego produktu.
Istotę opakowania można dostrzec na prostym życiowym przykładzie. Idąc na zakupy na półce sklepowej widzimy całą masę produktów. Wszystkie zapakowane w piękne, kolorowe opakowania, które wręcz krzyczą "kup mnie!", a wszystko to dzięki odpowiedniemu projektowaniu opakowań.
Dlaczego opakowania stały się problemem?
Epoka plastiku
Ostatnie kilkadziesiąt lat śmiało możemy nazwać epoką plastiku. Coraz większa konsumpcja spowodowała wzrost zapotrzebowania na opakowania jednorazowe, co przyczyniło się do wygenerowania zdecydowanie za dużej ilości odpadów. Jeszcze 100 lat temu tworzyw sztucznych w życiu człowieka nie było. Od tamtego czasu jako ludzkość wyprodukowaliśmy 1 tonę plastiku na osobę!
Walka o klienta m.in. za pomocą opakowań sprawiła, że nie wystarczy już owinąć produktu w kawałek zwykłego papieru czy materiału, jak robiło się to w czasach naszych dziadków. Opakowanie składa się z wielu elementów, które niestety najczęściej są wykonane z plastiku. Podwójne opakowania, etykiety, dodatkowe zabezpieczenia, a do tego również opakowania wysyłkowe - torby, koperty kurierskie, taśmy, folia bąbelkowa itp. Wszystko stworzone do jednorazowego użytku.
Jeśli się nad tym zastanowimy połowa opakowań, które napotykamy w sklepach jest po prostu niepotrzebna. Nie służą one do zabezpieczenia produktu czy do jego transportu. Jest to sposób na ich uatrakcyjnienie. Problem w tym, że przez to plastik stał się wszechobecny i jest dzisiaj jednym z głównych zagrożeń dla środowiska.
Opakowania a ekologia
No dobrze, ale czy plastikowe opakowania są naprawdę aż tak dużym problemem? Niestety tak.
Sposób produkcji opakowań z klasycznych tworzyw sztucznych w znacznej mierze przyczynia się do eksploatacji nieodnawialnych zasobów naturalnych i do o wiele za dużej emisji gazów cieplarnianych. Szkodliwa jest również jego utylizacja. Plastik jest tak trwały, że jego rozkład trwa setki, a nawet tysiące lat i pozostawia po sobie toksyczne dla środowiska substancje. Tak naprawdę ciężko nazwać to rozkładaniem się. Materiał ten w rzeczywistości nie znika ze środowiska tylko ściera się do mikroplastiku, czyli przyjmuje jeszcze bardziej niebezpieczną formę.
Tym samym pogłębia on dobrze wszystkim znany kryzys klimatyczny, który w najbliższej przyszłości może doprowadzić do katastrofy. Zanieczyszczenie plastikiem nie powinno już postępować. Każdy z nas powinien starać się minimalizować jego zużycie. Dotyczy to nie tylko jednostek, a przede wszystkim firm, które zwyczajnie powinny rezygnować z pakowania produktów w tworzywa sztuczne.
Jest to możliwe dzięki tzw. ekoprojektowaniu. Ekologiczne pakowanie to dzisiaj pewnego rodzaju sztuka. Rezygnacja z dobrze nam wszystkim znanych, sztucznych opakowań i zastąpienie ich bardziej zrównoważonymi odpowiednikami to dzisiaj prawdziwe wyróżnienie produktu.
Czym jest ekoprojektowanie opakowań?
Tak jak sugeruje sama nazwa, to bardziej ekologiczny sposób projektowania opakowań. Jego celem jest stworzenie opakowań, których cały cykl życia ma jak najmniejszy wpływ na środowisko.
Takie projektowanie odbywa się według konkretnych zasad. Zasady te stosuje się biorąc pod uwagę cały cykl życia opakowań - od fazy dobierania materiałów i produkcji aż po ich utylizację. Mają one np. generować niski ślad węglowy, materiały z których są wykonywane powinny być pochodzenia naturalnego, a ich utylizacja nie powinna zagrażać środowisku. To tylko przykłady dobrych praktyk, które stosuje się tworząc projekt opakowania ekologicznego. Jest ich o wiele więcej.
Ekoprojektowanie to również projektowanie graficzne opakowań. Cały design opakowań zależy tak naprawdę od firmy, która chce w nie zainwestować. Warto podkreślić, że w niczym nie są one gorsze od klasycznych plastikowych opakowań. Zwykle są świetnie dopasowane do produktów, odpowiednio je zabezpieczają i bardzo dobrze się prezentują.
Zasady ekoprojektowania
Dobieranie zrównoważonych materiałów.
Plastik jest bardzo funkcjonalnym materiałem. Może on przyjmować wiele form, dzięki czemu odpowiada na wszystkie potrzeby producentów i konsumenów. Ma jednak to do siebie, że po pierwsze jest wykonywany z substancji petrochemicznych, jest najczęściej produkowany przy użyciu paliw kopalnych, a jego degradacja trwa setki lat i pozostawia po sobie mikroplastik.
W związku z tym, aby opakowania były ekologiczne, należy w pierwszej kolejności skupić się na tym, aby dobrać jak najbardziej zrównoważone materiały do ich produkcji. Projektowanie opakowań warto rozpocząć od wybrania sprawdzonych materiałów z odpowiedzialnych źródeł.
Najlepiej zdecydować się na certyfikowane materiały np. takie o pochodzeniu roślinnym. Coraz większą popularność zyskują ostatnio kompostowalne opakowania, które rozkładają się do związków organicznych - wody, dwutlenku węgla i biomasy. Oznacza to, że można je łatwo utylizować w sposób, który nie pozostawia w środowisku szkodliwych substancji.
Oprócz tego, że nie są szkodliwe dla środowiska to są również bardzo funkcjonalne. Mogą przyjmować dokładnie te same właściwości co ich zwykłe plastikowe odpowiedniki.
Optymalne zużycie materiałów
Drugą zasadą ekologicznego projektu opakowania jest optymalne zużycie materiałów. Należy przede wszystkim unikać niepotrzebnego i nadmiernego ich wykorzystania. Opakowania powinny być jak najlepiej dopasowane do produktu, a także w miarę możliwości "odchudzone". Oznacza to np. użycie lżejszej i cieńszej folii, cieńszego kartonu, mniejszego pudełka, skromniejszej etykiety itp. W tym przypadku mniej znaczy więcej.
Takie projektowanie opakowań jest dobre zarówno dla środowiska, jak i dla naszych kieszeni. Mniej materiałów oznacza niższe koszty produkcji, a także dystrybucji. Dodatkowo oznacza to większą efektywność tych procesów. Z tej samej ilości materiałów możemy otrzymać większą ilość opakowań.
Wydłużanie możliwości bezpiecznego wykorzystania opakowania
Jednym z rozwiązań ekologicznego projektowania opakowań jest też wydłużenie czasu ich wykorzystania. Bardzo często robiąc zakupy w sklepie lub otrzymując przesyłki kurierskie oprócz samych produktów otrzymujemy w pakiecie kawałki plastiku, których nijak nie da się ponownie wykorzystać. Życie takich opakowań to dosłownie chwila.
W praktyce wydłużenie czasu wykorzystania opakowania może być realizowane poprzez:
- uświadamianie konsumentom wpływu odpadów opakowaniowych na środowisko;
- umożliwienie konsumentom ponownego wykorzystania opakowania, jego zwrotu albo poprawnej segregacji;
Takie projekty opakowań stosują np. niektóre kawiarnie, które część swoich produktów sprzedają w szklanych opakowaniach np. w słoikach, które klient może im zwrócić do ponownego wykorzystania. Szczególnie na zachodzie Europy widać tego typu działania. Przykładowo w Niemczech powszechny jest już system opakowań zwrotnych i kaucji za nie.
Wielorazowe opakowania plastikowe i opakowania pochodzące z tworzyw sztucznych z recyklingu nie są jednak najbardziej efektywną formą walki z zanieczyszczeniem środowiska. Więcej na ten temat napisaliśmy w artykule -> Ranking opakowań ekologicznych.
Warto podkreślić, że w Polsce recyklinguje się zaledwie 40% produkowanego plastiku. Opakowania stanowią niewielką tego część. Poza tym nie można recyklingować plastiku w nieskończoność, ostatecznie materiał ten i tak stanie się odpadem, który trafi na wysypisko, zostanie spalony lub trafi bezpośrednio do środowiska. Recykling plastiku po prostu nie działa.
Lepszą praktyką są wspomniane wcześniej roślinne opakowania. Kompostowalne wypełniacze, pojemniki z wielorazowym zamknięciem - one też mogą być wykorzystywane więcej niż jeden raz. Z tą różnicą, że kiedy przestaną spełniać swoją rolę będą mogły zamienić się w naturalny kompost.
W tym przypadku również ważne jest uświadamianie konsumentów. Dzięki komunikacji możemy ich uświadamiać czym są takie opakowania i jak należy z nimi postępować, aby po opuszczeniu naszych firm mogły być jak najlepiej wykorzystane i zutylizowane.
Przykładowo otrzymując paczkę w kompostowalnym foliopaku możemy go ponownie wykorzystać chociażby jako worek na domowe odpady BIO, dzięki temu otrzyma on drugie życie i czas jego wykorzystania zostanie wydłużony.
Zapewnienie możliwości nieszkodliwej utylizacji opakowania.
Ten punkt należy podkreślić, chociaż tak naprawdę został zawarty w wyżej wymienionych zasadach.
Dobrze zaprojektowane opakowanie po wykorzystaniu nie powinno zmieniać się w zwykły odpad. Ekologiczne projektowanie opakowania to również odpowiedzialne planowanie jego utylizacji.
Co może w tym pomóc? Opakowania powinny być wykonane z jednorodnych materiałów, należy np. unikać łączenia papieru i plastiku. Bardzo popularną i szkodliwą praktyką jest powlekanie opakowań cienką plastikową folią, aby były przyjemniejsze w dotyku. Takie działania uniemożliwiają segregacje tych materiałów. W konsekwencji nawet opakowanie po części zrobione z kompostowalnych tworzyw nie może być poddane procesowi kompostowania. Z tego samego powodu powinniśmy w miarę możliwości rezygnować z trudno odczepialnych elementów np. etykiet. W tym przypadku warto jednak wiedzieć, że na rynku są już dostępne mniej szkodliwe etykiety. Przykładem są etykiety z odpadów z winogron lub etykiety z trawy. Jeśli rezygnacja z tej części opakowania jest problematyczna może warto zastanowić się przynajmniej nad bardziej ekologiczną alternatywą?
Czy istnieje idealne eko-opakowanie?
Jak widać ekoprojektowanie to wiele różnych rozwiązań i zasad, które powinno się brać pod uwagę dążąc do zminimalizowania wpływu swojej firmy na środowisko. Czy istnieje jakiś przepis na idealny projekt opakowania ekologicznego?
Prawdę mówiąc, projektowanie opakowań najlepiej zacząć od zastanowienia się, czy opakowanie jest w ogóle potrzebne. Jeśli to tylko możliwe, to projekt opakowania i design opakowania powinny zakładać, że może brak opakowania to najlepsze opakowanie.
Jest to oczywiście bardzo często niemożliwe. Dlatego jedyne co możemy zrobić to decydować się na jak najmniej szkodliwe alternatywy klasycznych opakowań z tworzyw sztucznych. Jak możemy dążyć do ideału?
Według nas ekologicznie zaprojektowane opakowanie powinno być:
- jednomateriałowe – należy unikać łączenia różnych rodzajów tworzyw. Najlepszym rozwiązaniem są materiały kompostowalne.
- odchudzone – lekkie, możliwie jak najmniejsze, dopasowane do produktu, tam gdzie to możliwe pozbawione drugiego wierzchniego opakowania;
- pozbawione trudnych do odczepienia elementów np. trudno zdejmowalnych etykiet, które mogą utrudnić segregacje,
- nie nadmiernie zadrukowane – ma to zminimalizować wykorzystanie zwykle nienaturalnych barwników używanych do nadrukowywania grafiki. Projektowanie graficzne opakowań powinno zakładać minimalizm. Przy projektowaniu opakowań warto pamiętać, że najbardziej ekologiczne jest zadrukowanie tylko 10% całego opakowania. Powinniśmy również unikać różnych ozdobnych dodatków takich jak brokat, czy nadruki fluorescencyjnymi farbami, które po prostu nigdy nie są naturalne
Dlaczego warto inwestować w ekoprojektowanie opakowań?
Względy ekonomiczne
Ekoprojektowanie to często duża oszczędność pieniędzy. Ekologiczne projekty opakowań pozwalają obniżyć ich koszty produkcyjne, a także eksploatacyjne. Jest to spowodowane tym, że ograniczamy zużycie materiałów, a także energii wykorzystywanej do samej produkcji.
Dodatkowo, dzięki rosnącej popularności opakowań ekologicznych wśród konsumentów, może wzrosnąć zainteresowanie Twoimi produktami. Więcej klientów oznacza również wyższy przychód dla twojej firmy.
Przeprowadziliśmy własne badania, które pokazały, że aż 1/4 klientów chciałaby, aby ich zamówienia były pakowane w ekologiczne opakowania. Dodatkowo aż 59% badanych zadeklarowało, że byłoby w stanie za to więcej zapłacić.
Korzyści wizerunkowe
Opakowanie to też twoja wizytówka. Właśnie poprzez opakowanie klient ma pierwszy bezpośredni kontakt z marką. Ekologiczne projektowanie opakowań powinno dać Ci wiele korzyści.
- poprawisz swój wizerunek - zyskasz większą wartość dla inwestorów i dla klientów;
- wyróżnisz się też na tle konkurencji, zwrócisz uwagę na swój produkt i wzmocnisz lojalność u swoich klientów;
- pokarzesz klientom, że ich wartości są dla Ciebie i dla twojej marki ważne i sprostasz tym samym ich nowym wymaganiom;
- uzyskasz przewagę nad swoją konkurencją - ekologiczne pakowanie nie jest jeszcze standardem, im szybciej wprowadzisz je w swojej firmie tym szybciej zajmiesz korzystne miejsce w branży, która niedługo będzie koniecznością na rynku.
A jakie opakowania są według konsumentów ekologiczne? Wyniki naszego badania pokazały, że aż 73% badanych uważa, że opakowania kompostowalne i biodegradowalne są ekologicznym rozwiązaniem. Tylko 4% się z tym nie zgadza. Design opakowań, a w szczególności ekologiczne elementy graficzne opakowań potrafią przekonać klientów do kupna Twoich produktów.
Warto również wiedzieć, że opakowania z recyklingu coraz rzadziej są postrzegane jako ekologiczne rozwiązanie. Zapytaliśmy konsumentów, czy według nich foliopak wykonany z plastiku z recyklingu jest ekologiczny. Tylko 29% badanych odpowiedziało, że tak. Z kolei kompostowalny foliopak zyskał poparcie aż 59%. Weź to pod uwagę, kiedy tworzysz projekt opakowania.
Jak widać, ekologia ma dla klientów coraz większe znaczenie. Są oni też coraz bardziej świadomi, co tak na prawdę jest szkodliwe dla środowiska. Warto podążać za ich potrzebami. To właśnie nasi klienci będą podejmować decyzję czy chcą kupować nasze produkty.
Korzyści środowiskowe
Nie można oczywiście zapomnieć o tym, że ekologiczne projektowanie opakowań ma korzystny wpływ na stan środowiska. Ekologiczne projektowanie opakowań to:
- minimalizowanie zużycia zasobów naturalnych;
- zmniejszenie szkodliwości produkcji poprzez redukowanie emisji gazów cieplarnianych i mniejsze wykorzystanie szkodliwych substancji np. sztucznych barwników;
- zmniejszenie ilości odpadów - mniej opakowań oznacza mniej śmieci, a dodatkowo poprzez wykorzystywanie materiałów kompostowalnych możemy osiągnąć prawdziwie zamknięty obieg w produkcji opakowań. Bez plastiku i bez recyklingu.
Wspólnie twórzmy ekologiczne opakowania
Nasz start-up ZNIKA powstał z myślą o tym, aby ułatwić wprowadzanie na rynek bardziej ekologicznych alternatyw dla jednorazowych opakowań plastikowych.
Według nas najlepszym rozwiązaniem są opakowania kompostowalne. Mogą one przyjmować te same właściwości co ich plastikowe odpowiedniki z tą różnicą, że są one bezpieczne dla środowiska. Są wykonywane z naturalnych, roślinnych materiałów, które w odpowiednich warunkach mogą rozłożyć się do związków organicznych - wody, dwutlenku węgla i biomasy.
Jeśli szukasz swojego idealnego, spersonalizowanego opakowania, dopasowanego do Twoich produktów to napisz do nas. Chętnie poznamy wyzwania opakowaniowe z którymi zmaga się Twoja firma i pomożemy Ci w stworzeniu projektu opakowania ekologicznego na miarę Twoich potrzeb.
- Dobierzemy dla Ciebie odpowiednie, ekologiczne materiały;
- nasi graficy przygotują niepowtarzalne projekty graficzne opakowań zgodne z zasadami ekoprojektowania;
- nasi inżynierowie pomogą Ci w dobraniu najbardziej optymalnego sposobu pakowania Twoich produktów;
- opakowania dostarczymy Ci prosto do firmy!
W naszym sklepie internetowym mamy podstawowe produkty i akcesoria do pakowania całkowicie wolne od plastiku. Możesz tam znaleźć m.in. wysokiej jakości kompostowalne taśmy z naturalnym klejem kauczukowym, folię bąbelkową, kompostowalne foliopaki i wiele innych.
